Du học Đức được biết đến là lựa chọn phổ biến cho sinh viên quốc tế, với hơn 300.000 sinh viên từ khắp nơi trên thế giới theo học tại các cơ sở giáo dục đại học tại Đức. Có hơn 400 trường đại học ở Đức nhưng mỗi cơ sở lại giảng dạy theo các chương trình khác nhau. 

Vì vậy, nếu bạn muốn du học Đức, bạn càng phải cân nhắc kỹ lưỡng tất cả các trường đại học trong khả năng để có thể lựa chọn một trường đại học phù hợp nhất.

Phân loại trường đại học ở Đức 

Ở Đức, có ba loại hình cơ sở giáo dục đại học khác nhau mà bạn có thể lựa chọn, tùy theo nhu cầu cũng như khả năng của bạn. 

1. Trường đại học

Ở Đức, các trường đại học chủ yếu tập trung vào kiến ​​thức lý thuyết và chú trọng nhiều vào nghiên cứu. Bạn có thể tìm thấy nhiều chuyên ngành học tại các trường đại học Đức, bao gồm các loại hình chuyên biệt như trường đại học kỹ thuật hoặc trường cao đẳng sư phạm tập trung chủ yếu vào sư phạm. 

Khuôn viên trường đại học

Cũng gần giống như đại học ở Việt Nam, bạn có thể thấy nhiều trường đại học chỉ tập trung vào một chuyên ngành cụ thể như trường đại học y khoa hoặc trường đại học thể thao. Tất nhiên, những trường đại học chuyên biệt như vậy sẽ không phù hợp cho mọi đối tượng sinh viên.

2. Các trường đại học khoa học ứng dụng

Không giống như các trường đại học Đức, các trường đại học khoa học ứng dụng hay đại học nghề chủ yếu tập trung vào phương pháp học tập thực tế. Mặc dù có một phần lý thuyết (30%) nhưng việc cung cấp cơ hội để sinh viên đi thực tập sớm và được làm việc tại các đơn vị vẫn được chú trọng hơn.

Bạn có thể tìm thấy nhiều lĩnh vực học tập khác nhau ở trường đại học nghề, chẳng hạn như các chương trình liên quan đến công nghệ, truyền thông, kinh tế, y tế, dịch vụ hoặc những lĩnh vực khác.

Ví dụ, nếu bạn du học Đức ngành điều dưỡng, ngay từ năm nhất bạn đã được làm việc tại bệnh viện, viện dưỡng lão hay các cơ sở y tế khác, song song với việc học lý thuyết trên giảng đường. Tương tự với các ngành khác.

Hầu hết sinh viên Việt Nam khi du học Đức là lựa chọn học đại học nghề do điều kiện xét tuyển đơn giản, học phí ở mức thấp hoặc được miễn hoàn toàn, chất lượng đào tạo tốt, có trợ cấp học nghề, cơ hội việc làm sau khi ra trường cao, nhiều chế độ hỗ trợ từ chính phủ Đức…

3. Cao đẳng Nghệ thuật và Âm nhạc

Cao đẳng Nghệ thuật và Âm nhạc là nơi các sinh viên có năng khiếu về nghệ thuật như âm nhạc, kiến ​​trúc, thiết kế, mỹ thuật… lựa chọn để theo học. Việc tuyển sinh vào các trường đại học này có thể khá cạnh tranh và nhiều trường chỉ tuyển một số lượng sinh viên hạn chế. 

Để được xét tuyển, sinh viên phải trải qua kỳ thi tuyển sinh. Ngoài ra, do là trường năng khiếu nên sinh viên phải chứng minh được năng lực của bản thân mới có thể đáp ứng được yêu cầu đầu vào cũng như trong suốt quá trình học tập.

Các bước cần làm khi lựa chọn trường đại học tại Đức

1. Xác định mục tiêu của bản thân

Chọn trường đại học để học cũng giống như chọn nhà để mua và việc này sẽ còn khó khăn hơn khi bạn phải sinh sống và học tập ở nước ngoài. 

Trước khi làm bất cứ việc gì, bạn cần xác định mục tiêu và định hướng sự nghiệp tương lai. Chỉ khi đã xác định được rồi mới nên nghĩ đến việc xem xét các lựa chọn khác nhau. Bởi nếu bạn không có ý tưởng rõ ràng, chính xác về những gì bạn muốn đạt được, bạn sẽ không thể đưa ra quyết định đúng đắn và phù hợp.

Mục tiêu bạn đưa ra cũng có thể trở thành động lực để bạn cố gắng, nỗ lực học tập. Việc du học Đức hay du học ở đâu cũng sẽ có những khó khăn nhất định và khi đã không có ý chí và sự kiên trì thì bạn sẽ không thể hoàn thành hết chương trình học và có thể sẽ phải bỏ cuộc giữa chừng. 

Điều đầu tiên bạn nên làm là tự đặt cho mình một vài câu hỏi và trả lời càng cụ thể càng tốt:

• Tại sao lại lựa chọn du học Đức?
• Định hướng nghề nghiệp sau khi ra trường là gì? 
• Loại hình giáo dục nào sẽ phù hợp hơn để đạt được các mục tiêu đã đề ra?

2. Đặt ra các ưu tiên 

Là một sinh viên quốc tế, bạn nên tự hỏi xem muốn học với ai, học cùng sinh viên quốc tế khác hay học cùng sinh viên địa phương. 

Nếu bạn chọn những trường đại học có tỷ lệ sinh viên quốc tế cao, bạn sẽ có được trải nghiệm tuyệt vời khi làm việc trong môi trường đa văn hóa. Bên cạnh đó, bạn sẽ không cảm thấy bị cô lập và có thể dễ dàng kết nối và nhận được sự hỗ trợ từ những sinh viên quốc tế, có thể đến từ Việt Nam, giống như bạn.

Điều này không có nghĩa là học với sinh viên Đức không đem lại lợi ích gì. Trên thực tế, học tập với sinh viên Đức chính là một môi trường tuyệt vời để bạn nâng cao trình độ tiếng Đức của bản thân. 

Bạn có thể học chương trình bằng tiếng Anh tại đại học ở Đức nhưng tiếng Đức vẫn là ngôn ngữ thiết yếu vì bạn sẽ buộc phải giao tiếp với người dân địa phương thường xuyên, đặc biệt nếu bạn có dự định định cư và làm việc tại Đức.

Kể cả với sinh viên du học Đức tại các trường đào tạo nghề, yêu cầu về chứng chỉ trình độ tiếng Đức B1, B2 là yêu cầu đủ để xét tuyển. Còn nếu bạn muốn được làm việc ở những vị trí cao với mức lương tốt hơn thì bạn không thể chỉ dừng ở việc học tiếng Đức cơ bản hay trình độ B1, B2 được nữa. 

3. Kiểm tra bảng xếp hạng trường đại học 

Phần lớn các trường đại học ở Đức đều cung cấp nền giáo dục chất lượng cao nên bạn có thể yên tâm học tập tại đây. Đầu tiên, bạn nên tham khảo một số trang xếp hạng đại học quốc gia và quốc tế:

• Bảng xếp hạng đại học CHE
• Bảng xếp hạng đại học thế giới QS
• Bảng xếp hạng học thuật của các trường đại học thế giới
• Bảng xếp hạng các trường đại học thế giới của Times Higher Education 

Thứ hai, bạn nên lập danh sách 10 trường đại học hàng đầu của Đức cung cấp chương trình đào tạo bạn quan tâm. Sau đó, bạn nên so sánh từng chương trình giảng dạy của khóa học và điều kiện, yêu cầu nộp đơn.

Sau khi xác định được các trường đại học có tiềm năng và phù hợp với bản thân, bạn có thể bắt đầu viết đơn xin học. Bạn có thể tự thực hiện hoặc tìm đến các trung tâm tư vấn du học Đức uy tín để được tư vấn, hỗ trợ tốt nhất.

4. So sánh các cơ sở nghiên cứu

Các trường đại học Đức cung cấp nhiều hoạt động nghiên cứu, bao gồm nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng và phát triển (R&D). Các tổ chức giáo dục đại học và đại học y tuyển dụng hơn 100.000 nghiên cứu viên và chi 17,3 tỷ euro cho nghiên cứu và phát triển. Vì vậy, nếu bạn có định hướng trở thành nhà nghiên cứu, Đức là nơi phù hợp để bạn học tập và bắt đầu sự nghiệp của mình. 

Nghiên cứu kỹ cơ sở vật chất từng trường trước khi đăng ký

Trước khi nộp đơn vào một trường đại học đã chọn, hãy kiểm tra xem trường đó có các cơ sở nghiên cứu phù hợp không. Ví dụ, đại học Ludwig Maximilian Munich duy trì một loạt các cơ sở nghiên cứu hợp tác với các đối tác nước ngoài đến từ học viện nổi tiếng. Freie Universität Berlin hợp tác với tám viện Max Planck trong khu vực…

5. So sánh nội dung khóa học

Khi có nhiều trường đại học thu hút sự chú ý của bạn và bạn không biết nên nộp đơn vào trường nào, bạn có thể chọn so sánh nội dung khóa học. Một số trường đại học có thể cung cấp cho bạn nhiều kiến ​​thức hơn những trường khác, trong khi có những trường cung cấp nhiều thời gian thực tập hơn. 

Do đó, bạn nên xét đến các khóa học bạn thấy phù hợp ở mỗi trường đại học và tìm hiểu về chương trình giảng dạy, phân bổ tín chỉ và tìm hiểu xem mọi thứ có phù hợp với nguyện vọng và khả năng của bạn không. 

6. Xem xét các yêu cầu tuyển sinh

Đây là một phần quan trọng khi chọn trường đại học ở Đức. Nếu bạn không đáp ứng các yêu cầu (như trình độ ngôn ngữ hoặc các yêu cầu về sức khỏe, lý lịch), bạn sẽ không được nhập học. Do đó, điều cần thiết là bạn phải xem xét các yêu cầu ngay từ đầu. 

Nếu hiện tại bạn chưa đáp ứng được các yêu cầu xét tuyển ở trường bạn mong muốn, đặc biệt là về trình độ ngôn ngữ, không cần phải vội vàng, hãy dành thời gian để học và ôn tập kỹ trước khi thi lấy chứng chỉ. Bạn có thể lựa chọn giữa việc tự học tại nhà hoặc học tại trung tâm Tiếng Đức nếu cảm thấy cần thiết.

7. Cơ hội việc làm sau khi ra trường

Nếu du học nghề tại Đức thì cơ hội việc làm sau khi ra trường dành cho bạn gần như là chắc chắn bởi trong quá trình học bạn đã sớm được thực tập tại các đơn vị việc làm đó. Vấn đề còn lại là việc bạn có đủ năng lực để lên vị trí chính thức hay không.

Đối với việc học tại các trường đại học, bạn sẽ phải nỗ lực theo một cách khác nhưng nếu đủ khả năng, cánh cửa việc làm sau khi ra trường cũng rất rộng mở và bạn còn có nhiều cơ hội để học cao hơn như thạc sĩ, tiến sĩ hoặc trở thành chuyên gia, quản lý…

8. Cân nhắc về tài chính

Tài chính là một vấn đề quan trọng cần được cân nhắc khi quyết định trường đại học. Nếu bạn và gia đình khiêm tốn về mặt kinh tế, bạn không chỉ nên so sánh mức học phí giữa trường đại học với nhau mà còn phải xem xét cả chi phí sinh hoạt ở các thành phố của Đức. 

Chi phí tại thành phố lớn có thể cao nên cân nhắc trước khi đến sinh hoạt

Một số thành phố lớn, nằm ở vị trí trung tâm sẽ có chi phí sinh hoạt đắt đỏ:

• Munich
• Hamburg
• Frankfurt am Main
• Düsseldorf
• Bonn

Các thành phố ít dân hơn có chi phí sinh hoạt rẻ hơn:

• Bielefeld
• Halle
• Krefeld
• Passau

Ngoài ra, bạn nên hiểu rằng lối sống hay cả yếu tố thời tiết ở mỗi thành phố là khác nhau. Vì vậy, hãy đảm bảo rằng trường đại học bạn lựa chọn nằm ở nơi bạn có thể sinh sống và làm việc một thoải mái và dễ thích nghi nhất. 

9. Xem xét các lựa chọn chỗ ở

Bạn nên xem xét loại chỗ ở mà trường đại học cung cấp xem liệu nó có đủ thoải mái để sinh sống hay không hoặc tìm kiếm nhà cho thuê với mức giá phù hợp với sinh viên. 

Mặc dù lựa chọn chỗ ở không đóng quá vai trò lớn khi chọn trường đại học nhưng đây cũng là một yếu tố khá quan trọng bởi chắc chắn bạn sẽ muốn ở một nơi an toàn, thoải mái, gần trường và có một mức giá phù hợp phải không?

Lựa chọn trường đại học của bạn quyết định sự nghiệp tương lai sau này nên hãy đảm bảo rằng bạn đã cân nhắc tất cả các lựa chọn có thể và phân tích chúng một cách chi tiết, kỹ lưỡng nhất trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.

Tham khảo từ: studying-in-germany.org và expatrio.com